In de waan van de dag is het lastig bij zaken stil te staan en trage vragen te stellen. Het is een luxe met elkaar rondom de Speeltafel plaats te nemen en aan de hand van filosofische en mythische symbolen rond een kwestie heen te draaien. Geen draaikonterij, maar een onderzoek in de diepte om stelling te nemen door ook ethisch-relationele vragen mee te nemen. Na afloop van de workshop kunt u het Speeltafelkleed Wat is de Questie? en het Existentiespel aanschaffen. Daarmee kunt u een morele dialoog in eigen kring voeren: met behulp van vier sets speelkaarten en een instructie map over de filosofische en mythische thema’s, met reflectie en dialoogvragen hoe het onderzoek naar de kwestie symbolisch te verrijken. Bijvoorbeeld:
Faust sloot, volgens het grootse epos over deze figuur dat Goethe schreef, een pact met de duivel: hij zou de metafysische kennis en macht van de duivel verkrijgen voor het realiseren van alle mogelijke wensen, in ruil voor zijn ziel. Echter, alleen dan wanneer Faust niets meer te wensen over zou hebben! Een win-loose strategie voor Faust zoals het op het eerste gezicht lijkt. Is het immers niet hoogst waarschijnlijk dat Faust zich steeds weer iets nieuws wenst, waardoor de duivel zijn ziel nimmer kan krijgen, en Faust een schier goddelijk leven op aarde zal leiden?! Toch sloeg het noodlot toe op onvoorziene wijze. Dat gebeurde toen Faust in de ban raakte van de schone Helena: haar te bezitten was het enige dat hij zich nog kon wensen … Met de realisering van die wens, kwam de duivel hem halen!
Hoe helpt deze mythe onze beeld- en begripsvorming, bijvoorbeeld bij de vraag: Is levensgeluk de optelsom van mooie momenten of is er een bestendiger vorm van levensgeluk mogelijk? Enerzijds toont de mythe ons een herkenbaar levensmotief: Faust streeft naar kennis en macht die werkelijk dienstbaar zijn aan levensgeluk. Anderzijds lijkt het beeld van het duivelspact erop te wijzen dat een ultieme staat van geluk en vervulling niet op aarde te realiseren is. De gebrokenheid van het leven en de zorg om het bestaan staan voorop! Het Faustmotief kan ons de paradox doen inzien: de waarde en realiteit van het verlangen naar echt levensgeluk en tegelijkertijd het besef van de onmogelijkheid dit blijvend op aarde te realiseren.
In die zin toont het motief van Faust een fascinerende dubbelzinnigheid! Is het niet juist menselijk dat men zich voortdurend heeft in te spannen het leven te laten ‘gelukken’ door zich steeds kleine, haalbare doelen voor ogen te stellen? In donkere fasen op de levensreis kan men verlangend uitreiken naar voorbije gelukkige momenten en verzuchten dat het leven eigenlijk zo mooi behoort te zijn! Hoe zou men een gelukkig bestaan kunnen bestendigen? En tegelijkertijd: een staat van ‘doelloosheid’ waarin men zich niets meer wenst en zich daarom geen doelen meer stelt, zal bij veel mensen ambivalente gevoelens oproepen. Een leven zonder doelen lijkt zinloos. Het wordt door veel mensen niet alleen als onwenselijk ervaren, maar ook als ‘ledig’ en ‘lui’.
Vanuit een christelijk perspectief bijvoorbeeld zou je het kunnen zien als een vorm van zondigheid: in het zweet uws aanschijns zult gij uw dagelijks brood verdienen... Vormen van begeleiding – coaching, supervisie, hulpverlening, therapie, en onderwijs – zijn er juist op gericht, dat mensen leren zich doelen te stellen die haalbaar en realistisch zijn. Het hoogst haalbare in menselijke termen zijn ethische reflecties over een kwestie: zijn de gestelde doelen ook goed en moreel wenselijk? De vraagt blijft daarom: is het zondig of ‘hovaardig’ zich meer, beter en bestendiger geluk te wensen?
terug naar de nieuwsbrief in uw mailbox!